1 Eylül 2023 9:52
MERT YASİN ALPDÜNDAR - Türkiye’de iç piyasada yerli pamuk 45 TL’den alıcı bulurken, ithal pamuğun 58 TL’den işlem görmesi, pamuk üreticisini dünya ile rekabet edemeyecek seviyeye getirdi. Yerli pamuk ile ithal pamuk arasındaki ortalama yüzde 30’luk fiyat farkı, pamuk üreticisinin ekimden vazgeçme tehlikesini ortaya çıkartı. İzmir Ticaret Borsası (İTB) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Bülent Uçak, üretici için pamuğun kilosunun minimum 50 TL olması gerektiğini söylerken, bunun aşağısındaki rakamın üreticiyi zarar ettireceğini ifade etti. Pamuk sektörüne yönelik acil adımlar atılması gerektiğini vurgulayan Uçak, adımların atılmaması durumunda üretim, ihracat ve istihdama negatif yansımaların olacağını belirtti. Bu sene pamuk rekoltesinde yüzde 25 düşüş beklediklerini dile getiren Ulusal Pamuk Konseyi (UPK) Başkanı Bertan Balçık ise üretim alanlarındaki daralmanın 2024 yılında da devam edebileceği uyarısında bulundu. 2022 yılında 560 bin hektar olan üretim alanının, 2023 yılında 450 bin hektara düştüğü bilgisini veren Balçık, 2024 yılında ekim alanlarının 360 bin hektara düşebileceğini söyledi.
‘PAMUK ÜRETİMİMİZ YÜZDE 25 DÜŞÜK OLACAK’
Geçen sene 1 milyon ton olan pamuk üretiminin bu sene 750 bin tona düşeceğini söyleyen UPK Yönetim Kurulu Başkanı Bertan Balçık, Pamuk üretimimiz geçen seneye göre yüzde 25 daha düşük gerçekleşecek. Bu şekilde bekliyoruz. Rekolte düşüşünün sebebi önceki seneye göre maliyetlerin artması ama fiyatın düşük kalması ve 6 Şubat Depreminde pamuk tüketiminin 3’te 1’ini gerçekleştiren Kahramanmaraş tekstil sanayinin devre dışı kalmasıdır. Böyle olunca çiftçi geçen seneye göre yüzde 25 daha az pamuk ekme kararı aldı.” İfadelerini kullandı.
‘2024 YILINDA EKİM ALANI 360 BİN HEKTARA DÜŞEBİLİR’
Dünyadaki talebin azalması ve depremin tekstil talebini azaltmasıyla pamuk tüketim kapasitesinin 1 milyon 800 bin tondan, 1 milyon 200 bin tona düştüğünü dile getiren Bertan Balçık, 350 bin tonluk bir arz fazlasının meydana geldiğini belirtti. Bu durum sonucunda iç piyasanın fiyat yönünden baskılanmaya başladığını dile getiren Balçık, “Şu anda iç piyasada yerli pamuk 45 liradan alıcı bulurken, ithal pamuk 58 liradan işlem görüyor. Arada yüzde 30 gibi kabul edemeyeceğimiz bir fark oluştu. Bu haksız durumun karşısında üreticiler zorluk içindeler. Ellerinde pamuğu dünyadaki fiyatından satamıyorlar ve dünya ile rekabet edemeyecek bir durumdayız. Eğer bu durum devam ederse önümüzdeki yıl pamuk ekim alanları yüzde 25 daha daralacak. 2022 yılında 560 bin hektarda üretim yapmıştık. Bu sene bu rakam 450 bin hektara geriledi. Bu olumsuz şartlar devam edecek olursa 2024 yılında ekim alanları 360 bin hektara kadar gerileyebilir” diye konuştu.
BERTAN-BALCİK
‘ÜRETİCİ PAMUK EKİMİNDEN UZAKLAŞMAMALI’
Türkiye’nin pamuk üretme kapasitesinin 1 milyon ton üzerinde olduğunu ama yarısının üretildiğini sözlerine ekleyen Balçık, “Siz bir pamuk ülkesisiniz. 23 iliniz de pamuk ekiliyor. 1 milyon ton ve üzeri pamuk üretme kapasitesine sahipsiniz. Bunun karşılığında yarısını üretiyorsunuz. Bu hele ki tekstil sanayisi olan bir ülke de kabul edilemez bir durum. Sizin pamuk ekecek araziniz varsa orası tamamen pamuk olarak devam etmeli. Üretici bu pamuk ekiminden uzaklaşmamalı. Çünkü siz hammaddeyi kendi tekstil endüstrisinde değerlendiriyor ve katma değeri tamamen kendi ülkenizde bırakmış oluyorsunuz” diye vurguladı.
‘YERLİ PAMUK 4 KAT KATMA DEĞER YARATIYOR’
“Tekstil ve hazır giyim sanayi 18 milyar dolar cari fazla veriyor. Bu fazlanın yarısı pamuk hammaddesinden karşılanıyor” diyerek sözlerine devam eden Bertan Balçık, “Bu kaynağın aşağı yukarı yerli pamuktan karşılanıyor. Biz yerli pamukta en az 4 kat katma değer yaratırken, ithal pamukta 3 katında kalıyor. Ne olursa olsun yerli pamuk çok daha karlıdır. Milli geliri pozitif anlamda yükselten bir hammadde. Önemi de buradan geliyor” dedi.
‘SORUNLAR TESPİT EDİLİP, ÇÖZÜM ÜRETİLMELİ’
Pamukta, ticari, üretim ve finansman noktasında sıkıntıların olduğunu söyleyen İTB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Bülent Uçak ise “Tek taraflı bir sorun olduğunu söylemek doğru olmaz. Hepsinin birleşmesi ile meydana gelen bir sorun bu. Bu malı nihai noktada üreten memnun değil. Tüccarlığını yapan memnun değil. Fabrikada işleyip, mamul haline döndüren sanayici de memnun değil. Demek ki bu işin her tarafında sıkıntılar var. Bunun gözden geçirilmesi, nerelerde aksaklık olduğunun tespit edilmesi ve ona göre çözüm üretilmesi gerekiyor” diye belirtti.
‘PAMUK MİNİMUM 50 TL OLMALI’
“Bugün üretici için pamuğun kilosunun minimum 50 TL bandının üstünde olması gerekiyor” diyerek sözlerini sürdüren Uçak, “Kütlü karşılığı da minimum 20 ile 22 TL arasında olmalı. Bu fiyatların aşağısı üreticiyi zarar ettirir” diye söyledi. Pamuk, tekstil, konfeksiyon sanayinin 2022 yılında cari fazla vermesinin ciddiye alınması gereken bir durum olduğunun altını çizen Uçak, “O yüzden sektör, hep desteklensin ama karşılık alınmasın gibi bir sektör değiliz. Verdiğinizin karşılığını aldığınız bir sektördür. Devlet aklının bununla ilgili yapması gerekeni, Eylül ayında beklediğimiz Orta Vadeli Program ile açıklanacağını düşünüyorum. Ümitliyiz. Orada bir destekleme, moral ve motivasyon sağlanacağını düşünüyoruz” diye belirtti.
'YATIRIMLAR HEBA OLUR'
Pamuk sektöründe beklenenlerin yapılmaması durumunda yaşanılabilecek sorunlardan da bahseden Bülent Uçak, “Pamuk sektörü açısından beklenenlerin yapılmaması durumunda yakın zamanda talepsizlik devam ederken göremeyiz ama 2-3 yıl içerisinde dünyadaki enflasyonist düzen normalleşir ve Avrupa tekrar para harcamaya başlama noktasına geldiği zaman bizim yaptığımız büyük tekstil yatırımları, bu kadar teçhizat ve parkur gibi yatırımların çok daha düşük kapasite ile kullanılması, hem çalışanlara, hem istihdama, hem de ihracata korkunç derecede negatif yansır. Yatırımlar heba olur” dedi.
Haberin tamamı için tıklayınız